Αιμοκάθαρση

Αιμοκάθαρση σημαίνει «καθαρισμός του αίματος» – κι αυτό ακριβώς κάνει η θεραπεία. Το αίμα κυκλοφορεί μέσα σε ένα μηχάνημα που περιέχει ένα φίλτρο αιμοκάθαρσης (επίσης αποκαλείται τεχνητός νεφρός). Το φίλτρο αποτελείται από δυο χώρους που διαχωρίζονται από μια λεπτή μεμβράνη. Το αίμα περνά από τη μια πλευρά της μεμβράνης και το διάλυμα από την άλλη πλευρά της μεμβράνης. Οι τοξίνες και τα υγρά περνούν από το αίμα μέσω της μεμβράνης στο υγρό της κάθαρσης, το οποίο και αποβάλλεται. Το καθαρισμένο αίμα επιστρέφεται πίσω στην κυκλοφορία του αίματος.

Η σύνδεση με το μηχάνημα αιμοκάθαρσης γίνεται με πολλούς τρόπους. Η πιο κοινή μέθοδος που παρέχει μόνιμη δίοδο στην ροή του αίματος για την αιμοκάθαρση είναι μέσω μιας εσωτερικής σύριγγας στο μπράτσο. Αυτό βέβαια απαιτεί την χειρουργική σύνδεση μιας αρτηρίας με μια φλέβα. Όταν αυτές ενώνονται, η μεγαλύτερη αιματική ροή προκαλεί την μεγέθυνση της φλέβας. Έτσι μπορούν οι βελόνες να μπαίνουν στην μεγεθυνμένη φλέβα και να συνδέονται οι ασθενείς με το μηχάνημα αιμοκάθαρσης.

Ένας άλλος τρόπος πρόσβασης στην αιματική ροή είναι η εισαγωγή ενός εσωτερικού μοσχεύματος. Με αυτή την διαδικασία μια αρτηρία συνδέεται χειρουργικά με μια φλέβα μέσω ενός μικρού ειδικού μαλακού σωλήνα που τοποθετείται υποδόρια. Οι βελόνες μπορούν να εισέρχονται μέσα σε αυτό το μόσχευμα.

Κάποιες φορές, όταν είναι απαραίτητη η άμεση ένταξη στην αιμοκάθαρση, ή όταν οι φλέβες του μπράτσου είναι πολύ ασθενείς για να παρέχουν αρκετό αίμα για την αιμοκάθαρση, χρησιμοποιείται ένας κεντρικός φλεβικός καθετήρας. Ένας μαλακός πλαστικός σωλήνας τοποθετείται χειρουργικά μέσα σε μια μεγάλη φλέβα στον λαιμό ή κάτωθεν του οστού της κλείδας. Αυτή η μέθοδος είναι συνήθως προσωρινή μέχρι να ετοιμαστεί μια μόνιμη προσπέλαση.

Η εισαγωγή βελόνων προκαλεί άλγος, αλλά μόνο προσωρινά. Αυτό μπορεί να είναι δύσκολο για κάποιους ασθενείς. Περιστασιακά μπορεί να εμφανιστεί ναυτία, μυϊκές κράμπες ή ζαλάδα, εξαιτίας της γρήγορης αφαίρεσης πολλών υγρών από το σώμα, που μπορεί να οδηγήσει σε πτώση της αρτηριακής πίεσης.

Κάθε θεραπεία αιμοκάθαρσης συνήθως διαρκεί 3 με 4 ώρες, και συνήθως απαιτούνται τρεις θεραπείες εβδομαδιαίως (επίσης εξατομικευμένη θεραπεία σε ειδικές περιπτώσεις). Μόνο μια μικρή ποσότητα αίματος απομακρύνεται από το σώμα κάθε φορά. Έτσι, το αίμα θα πρέπει να κυκλοφορήσει μέσα στο μηχάνημα αρκετές φορές μέχρι να καθαριστεί.

Η αιμοκάθαρση μπορεί να γίνει σε νοσοκομειακές μονάδες αιμοκάθαρσης, σε ιδιωτικές μονάδες αιμοκάθαρσης (Μονάδες Χρόνιας Αιμοκάθαρσης) με βοήθεια από το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό. Σε κάποια κέντρα του εξωτερικού οι συνεδρίες αιμοκάθαρσης μπορούν να γίνουν ακόμα και κατ’ οίκον με τη βοήθεια μιας νοσοκόμας, ενός συντρόφου ή από τον ίδιο τον ασθενή. Απαιτείται ειδική εκπαίδευση για την αιμοκάθαρση κατ’ οίκον.

Οι ασθενείς θα πρέπει να μάθουν να κάνουν σωστές διατροφικές επιλογές ώστε να ταιριάζουν με τις διατροφικές τους ανάγκες καθώς επίσης και να ελέγχουν την συγκέντρωση ηλεκτρολυτών και υγρών στο καθημερινό διαιτολόγιο τους. Μπορούν επίσης να χορηγηθούν φάρμακα και βιταμίνες. Η μονάδα μας διαθέτει διατροφολόγο σε τακτική βάση που εκπαιδεύει τους ασθενείς και τους συγγενείς – φροντιστές.

Οι ασθενείς θα πρέπει να προσαρμόζουν το εβδομαδιαίο πρόγραμμά τους βάσει των καθορισμένων συνεδριών αιμοκάθαρσης. Ίσως χρειαστεί να πάρουν άδεια από την δουλειά ή το σχολείο πριν ξεκινήσετε την αιμοκάθαρση και κατά την έναρξη των θεραπειών. Εν τούτοις, όταν η υγεία τους σταθεροποιηθεί, θα είναι λογικά σε θέση να επιστρέψουν στις κανονικές τους ασχολίες. Αναλόγως ίσως χρειαστεί να προσαρμοστεί ο όγκος εργασίας ή να περιοριστούν κάποιες δραστηριότητες.

Υπάρχουν μονάδες αιμοκάθαρσης σχεδόν σε όλη την Ελλάδα και σε αρκετά μέρη του κόσμου. Έχουν κατάλληλες εγκαταστάσεις για επισκέπτες που χρειάζονται θεραπεία αιμοκάθαρσης. Εν τούτοις, είναι απαραίτητο οι ασθενείς να το προγραμματίσουν αρκετό καιρό νωρίτερα εξαιτίας του περιορισμένου χώρου και προσωπικού. Η μονάδα αιμοκάθαρσης μπορεί να δώσει περισσότερες πληροφορίες και συμβουλές σχετικά με τις διευθετήσεις.