Διατροφή2023-05-25T14:45:35+02:00

Διατροφή

Η διατροφική υποστήριξη των αιμοκαθαιρόμενων ασθενών έχει καθοριστική σημασία για την πορεία της νόσου

Στον Κυανού Σταυρό Πατρών έχουμε ειδική διατροφολόγο που αναλαμβάνει την τακτική διατροφική παρακολούθηση των ασθενών μας.

Διατροφική Υποστήριξη

Η δίαιτα των νεφροπαθών αποτελεί μια από τις πιο περιοριστικές δίαιτες, αλλά η συμμόρφωση με αυτή μειώνει τους κινδύνους και κάνει τις συνεδρίες πιο εύκολες.

Πάντως, στο στάδιο της αιμοκάθαρσης πλέον υπάρχει μεγαλύτερη ελευθερία στη δίαιτα σε σχέση με τα προηγούμενα στάδια της νεφρικής ανεπάρκειας.

Σε γενικές γραμμές, χρειάζεται περιορισμός στα προσλαμβανόμενα υγρά (ανάλογα με τον όγκο των αποβαλλόμενων ούρων), περιορισμένη πρόσληψη νατρίου, καλίου, φωσφόρου και επαρκής πρόσληψη πρωτεΐνης και ασβεστίου.

Εξατομικευμένη διατροφή

Ωστόσο, η διατροφή στους αιμοκαθαιρόμενους ασθενείς πρέπει να εξατομικεύεται, αφού υπάρχει μεγάλη ποικιλομορφία (ως προς την ηλικία, το φύλο, τη σωματική διάπλαση κτλ) και πολλές συννοσηρότητες (σακχαρώδης διαβήτης, καρδιαγγειακή νόσος κτλ) στους ασθενείς αυτούς.

Στον Κυανού Σταυρό Πατρών έχουμε ειδική διατροφολόγο που αναλαμβάνει την τακτική διατροφική παρακολούθηση των ασθενών μας.

Η μεσογειακή διατροφή μπορεί και ενδείκνυται να εφαρμοστεί στους ασθενείς που κάνουν αιμοκάθαρση, αλλά με κάποιους περιορισμούς και συγκεκριμένα συστήνεται:

1. Να μην προσθέτουν αλάτι στα φαγητά και να αποφεύγουν όλα τα αλμυρά τρόφιμα (π.χ. τυριά, ελιές κτλ).

2. Από αμυλούχα τρόφιμα να αποφεύγουν τις πατάτες, τον πουρέ και το καλαμπόκι (κυρίως όσοι έχουν υψηλά επίπεδα καλίου), ενώ όσοι έχουν υψηλά επίπεδα φωσφόρου πρέπει να περιορίσουν και τα προϊόντα ολικής άλεσης αλλά και τη βρώμη.

3. Να καταναλώνουν λαχανικά αφού έχουν πολλές βιταμίνες και φυτικές ίνες, αλλά να αποφεύγουν όσα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο (όπως η ντομάτα, το σπανάκι, οι αγκινάρες και τα μανιτάρια). Για να μειωθεί η περιεκτικότητα των λαχανικών σε κάλιο συστήνεται ο τεμαχισμός τους και κατόπιν ο βρασμός τους (για τουλάχιστον 30 λεπτά).

4. Να καταναλώνουν όσπρια και λαδερά φαγητά 1 φορά την εβδομάδα, αλλά πριν τα μαγειρέψουν να τα αφήνουν στο νερό για 6-8 ώρες και στη συνέχεια να πραγματοποιούν δύο διαδοχικούς βρασμούς (πετώντας το νερό). Προτιμότερες είναι οι φακές, τα φασολάκια, οι μπάμιες, ο αρακάς και οι μελιτζάνες, αλλά καλό θα ήταν να μαγειρεύονται με ελάχιστη ποσότητα ντομάτας προκειμένου να μην αυξηθεί κι άλλο το περιεχόμενο τους σε κάλιο.

5. Να καταναλώνουν φρούτα καθημερινά, αφού έχουν πολλές βιταμίνες και αντιοξειδωτικά, αλλά να αποφεύγουν τη μπανάνα, το πορτοκάλι, το ακτινίδιο, το ρόδι, το σύκο και το πεπόνι, λόγω της μεγάλης περιεκτικότητάς τους σε κάλιο. Όλα τα φρούτα αποτελούν σημαντική πηγή καλίου, για αυτό συστήνεται να καταναλώνονται χωρίς τη φλούδα και τεμαχισμένα σε μικρά κομμάτια, ενώ σε περίπτωση που είναι πολύ αυξημένα τα επίπεδα καλίου συστήνεται η κατανάλωσή τους να γίνεται με τη μορφή κομπόστας.

6. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε φώσφορο, οπότε πρέπει να είναι περιορισμένα σε 1 μερίδα/ ημέρα και να επιλέγονται κυρίως όσα είναι χαμηλά σε λιπαρά (1,5-2%).

7. Τα ψάρια έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε φώσφορο, αλλά αποτελούν και καλή πηγή ω-3 λιπαρών οξέων, επομένως συστήνεται να καταναλώνονται 1-3 φορές/ εβδομάδα (ανάλογα με τα επίπεδα φωσφόρου στο αίμα και ανάλογα με τις οδηγίες του γιατρού για τη χρήση δεσμευτών φωσφόρου). Τα θαλασσινά και τα οστρακοειδή συστήνεται να αποφεύγονται, αφού έχουν πολλή υψηλή συγκέντρωση φωσφόρου.

8. Τα πουλερικά συστήνεται να καταναλώνονται 1-2 φορές/ εβδομάδα, ενώ το κόκκινο κρέας πρέπει να είναι περιορισμένο σε 2-3 φορές/ μήνα.

9. Τα αυγά αποτελούν την ιδανική πρωτεΐνη και το ασπράδι αυγού μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σαν συμπλήρωμα διατροφής εφόσον οι λοιποί διατροφικοί περιορισμοί δεν επιτρέπουν την επαρκή πρωτεϊνική πρόσληψη. Βέβαια, τα αυγά και τα ασπράδια πρέπει να καταναλώνονται βραστά και όχι τηγανιτά.

10. Να αποφεύγουν τις σούπες, το ζελέ, το γάλα, τους φρουτοχυμούς, τα ροφήματα και άλλα υγρά τρόφιμα, διότι η προσλαμβανόμενη ποσότητά τους επιβαρύνει με πρόσθετα υγρά τον οργανισμό.

11. Τα γλυκά έχουν θέση στη διατροφή των νεφροπαθών, αλλά όσα έχουν παρασκευαστεί με υποκατάστατα ζάχαρης για τους διαβητικούς ασθενείς, όσα δεν έχουν σοκολάτα για τους ασθενείς που έχουν υψηλά επίπεδα καλίου και όσα δεν έχουν κρέμα για τους ασθενείς που έχουν υψηλά επίπεδα φωσφόρου.

12. Να αποφεύγουν τους ξηρούς καρπούς (ανάλατους και μη) λόγω της αυξημένης περιεκτικότητας σε φώσφορο.

13. Να χρησιμοποιούν το ελαιόλαδο σαν το κύριο μαγειρικό έλαιο.

14. Να προσέχουν την κατανάλωση αναψυκτικών και καφέδων, διότι έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε κάλιο και σε φώσφορο, αλλά και επειδή πρέπει να αφαιρούνται από τον επιτρεπόμενο όγκο των προσλαμβανόμενων υγρών.

15. Να διαβάζουν προσεκτικά τις ετικέτες τροφίμων σε όλα τα συσκευασμένα τρόφιμα, κυρίως σε ότι αφορά την περιεκτικότητα σε νάτριο (Na), κάλιο (Κ), φώσφορο (P).

Περισσότερες Πληροφορίες

Νάτριο2022-12-01T10:48:01+02:00

Το νάτριο επηρεάζει την ισορροπία των σωματικών υγρών (ισοζύγιο) και της αρτηριακής πίεσης. Θα πρέπει οι ασθενείς με νεφροπάθεια να ελέγχουν την πρόσληψη άλατος και να αποφεύγουν τα φαγητά που είναι πλούσια σε νάτριο. Αυτά περιλαμβάνουν τροφές επεξεργασμένες όπως είναι οι κονσερβοποιημένες τροφές, τα fast-food, τα αλμυρά σνακ και καρυκεύματα. Για να βελτιωθεί η γεύση των ανάλατων φαγητών, μπορούν οι ασθενείς να χρησιμοποιούν ανάλατα μπαχαρικά, ξύδι και λεμόνι.

Κάλιο2022-12-01T10:48:22+02:00

Το κάλιο είναι ένας ηλεκτρολύτης που βοηθά στην καλή λειτουργία των νεύρων και των μυών. Μερική ποσότητα καλίου είναι απαραίτητη για την καλή υγεία, αλλά μεγάλη ποσότητα μπορεί να γίνει επικίνδυνη. Αν τα επίπεδα του καλίου του αίματός είναι πολύ υψηλά ή πολύ χαμηλά, μπορεί να επηρεάσουν τους κτύπους της καρδιάς. Τα πολύ υψηλά επίπεδα μπορεί να προκαλέσουν παύση των χτύπων της καρδιάς. Σε ασθενείς με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια αν κριθεί απαραίτητο, ο νεφρολόγος ίσως συστήσει προσαρμογή της καταναλούμενης ποσότητας καλίου. Αν απαιτείται, θα δώσει μια λίστα με την ποσότητα του καλίου που περιέχουν οι τροφές και θα βοηθήσει στην δημιουργία ενός διατροφικού πλάνου, για την λήψη σωστών διατροφικών αποφάσεων ώστε να διατηρηθούν τα επίπεδα του καλίου σε επιτρεπτά όρια. Κάποιες τροφές με υψηλά επίπεδα καλίου είναι οι πατάτες, οι μπανάνες, τα πορτοκάλια, οι ντομάτες και τα αποξηραμένα φρούτα.

Φώσφορος2022-12-01T10:48:50+02:00

Ο φώσφορος είναι ένας ηλεκτρολύτης που φυσιολογικά διατηρεί τα οστά δυνατά και υγιή. Εν τούτοις, μεγάλες ποσότητες φωσφόρου μπορεί να προκαλέσουν δερματικό κνησμό ή άλγος των αρθρώσεων, ενώ τα οστά μπορεί να χάνουν ασβέστιο και να γίνονται ασθενέστερα. Όταν οι νεφροί υπολειτουργούν, τα επίπεδα του φωσφόρου στο αίμα αυξάνονται. Έτσι, μπορεί να χρειαστεί να περιοριστούν συγκεκριμένες τροφές που περιέχουν ακόμα και μέτριες ποσότητες φωσφόρου. Αυτές περιλαμβάνουν το γάλα, το τυρί και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα, αλλά και πρωτεϊνούχες τροφές όπως είναι το κρέας, το ψάρι και τα πουλερικά. Εν τούτοις, θα πρέπει οι ασθενείς με νεφροπάθεια να λαμβάνουν κάποια γαλακτοκομικά προϊόντα και πρωτεϊνούχες τροφές προκειμένου να διατρέφονται σωστά. Έτσι ο γιατρός θα πρέπει να φροντίσει να περιλαμβάνονται στο ημερήσιο διατροφικό πλάνο.

Γενικά, οι τροφές που είναι πλούσιες σε φώσφορο, όπως είναι οι σπόροι, οι καρποί, αποξηραμένα φρούτα και επεξεργασμένα πιτιρούχα δημητριακά, δεν περιλαμβάνονται στο ημερήσιο διατροφικό πλάνο.

Ο νεφρολόγος ίσως συστήσει φωσφοροδεσμευτικά. Αυτά τα φάρμακα δεσμεύουν τον φώσφορο στον εντερικό αυλό, με αποτέλεσμα ο απορροφούμενος φώσφορος να περάσει στα κόπρανά. Για τον λόγο αυτό, τα φωσφοροδευσμευτικά πρέπει να λαμβάνονται μαζί με τα γεύματα και τα σνακ. Ενώ δεν πρέπει να λαμβάνονται ταυτόχρονα με συμπληρώματα σιδήρου.

Τί γίνεται με τα υγρά;2022-12-01T10:49:12+02:00

Κάποιοι ασθενείς θα πρέπει να περιορίσουν την λήψη υγρών, ενώ κάποιοι άλλοι μπορούν να καταναλώνουν όση ποσότητα επιθυμούν. Καθώς η νεφρική λειτουργία φθίνει, οι νεφροί ίσως να μην παράγουν τόσα ούρα όσα παρήγαγαν πριν, και ο οργανισμός ίσως υπερυδατωθεί. Αυτό μπορεί να προκαλέσει πρήξιμο στα πόδια, χέρια και πρόσωπο(οίδημα), υψηλή αρτηριακή πίεση και δυσκολία στην αναπνοή (δύσπνοια).

Προκειμένου να ανακουφιστούν αυτά τα συμπτώματα, ίσως χρειαστεί να περιοριστεί η κατανάλωση υγρών. Ο νεφρολόγος θα σας εξηγήσει ποιο είναι το επιτρεπτό όριο υγρών στο ημερήσιο διατροφικό πλάνο. Υγρά περιλαμβάνονται στο νερό, την σούπα, το γάλα, τις γρανίτες και αλλού.

Είναι απαραίτητα τα βιταμινούχα και μεταλλικά συμπληρώματα;2022-12-01T10:49:33+02:00

Φυσιολογικά, μια ισορροπημένη δίαιτα παρέχει αρκετές βιταμίνες και ηλεκτολύτες για την διατήρηση της καλής υγείας. Στην νεφροπάθεια, ίσως χρειαστούν επιπρόσθετες βιταμίνες, ηλεκτρολύτες και ιχνοστοιχεία, όπως είναι το ασβέστιο και ο σίδηρος. Οι βιταμίνες και τα μεταλλικά συμπληρώματα θα πρέπει να χορηγούνται από τον γιατρό και να εξασφαλίζεται ότι λαμβάνεται το κατάλληλο είδος. Κάποιες βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία μπορεί να είναι επιβλαβή.

Τί γίνεται με τα γιατρικά βότανα και τις «υγιεινές τροφές»;2022-12-01T10:49:52+02:00

Πριν λάβετε οποιουδήποτε είδους γιατρικά βότανα ή «υγιεινή τροφή», συζητήστε το με τον νεφρολόγο σας. Αυτές οι ουσίες μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα σε κάποιον με νεφροπάθεια.

Συμπληρώματα Διατροφής

Λόγω των πολλών διατροφικών περιορισμών αρκετά συχνά χρειάζεται η χορήγηση συμπληρωμάτων βιταμινών ή ιχνοστοιχείων αλλά, η λήψη των όποιων συμπληρωμάτων διατροφής πρέπει να γίνεται αυστηρά με βάση τις ιατρικές οδηγίες, αφού υπάρχει κίνδυνος υπερδοσολογίας και τοξικότητας. Επίσης, η χρήση των δεσμευτών φωσφόρου πρέπει να γίνεται με σύνεση και σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού.

Άσκηση

Οι αιμοκαθαιρόμενοι ασθενείς, συχνά χάνουν τη μυική τους μάζα (ακόμα και αν είναι υπέρβαροι), για αυτό το λόγο και η διατροφή τους πρέπει να είναι επαρκής σε πρωτεΐνη.

Η άσκηση αποτελεί τον μοναδικό τρόπο για την αύξηση της μυϊκής μάζας, εφόσον καλύπτονται οι πρωτεϊνικές και ενεργειακές ανάγκες, ενώ μπορεί να γίνει και στο πλαίσιο της καθημερινής δραστηριότητας ή ακόμα και κατά τη διάρκεια της συνεδρίας της αιμοκάθαρσης, φυσικά και στις δύο περιπτώσεις με την καθοδήγηση εξειδικευμένων γυμναστών.

Στην μονάδα μας εφαρμόζεται πρόγραμμα άσκησης και φυσιοθεραπείας κατά τη διάρκεια των συνεδριών.

Συμπερασματικά

Κάθε αιμοκαθαιρόμενος ασθενής πρέπει να επισκεφτεί από τις πρώτες κιόλας συνεδρίες στον τεχνητό νεφρό έναν κλινικό διαιτολόγο προκειμένου να του δοθεί ένα εξατομικευμένο διαιτολόγιο, προσαρμοσμένο στις διατροφικές του ανάγκες και στους εκάστοτε διατροφικούς του περιορισμούς, στα επιπρόσθετα προβλήματα υγείας και που θα συνάδει με τις προτιμήσεις και τις συνήθειές του.

Στη συνέχεια, ο ασθενής πρέπει να εκπαιδευτεί στοχευμένα ώστε να μπορεί να υπολογίσει μόνος του τη διατροφική του πρόσληψη, να μπορεί να προσαρμόσει τη διατροφή του σε ενδεχόμενες αλλαγές στους βιοχημικούς δείκτες (π.χ αύξηση τιμών καλίου κτλ.), αλλά και για να μπορεί να συμμετέχει σε όλες τις κοινωνικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν φαγητό.

Τέλος, η εκγύμναση στους αιμοκαθαιρόμενους ασθενείς όχι μόνο δεν αντενδείκνυται αλλά επιβάλλεται για τη διατήρηση ενός υγιούς μυϊκού συστήματος.

Είμαστε εδώ για εσάς

Καλέστε μας ή συμπληρώστε τη φόρμα και θα σας καλέσουμε εμείς το συντομότερο δυνατό

Το προσωπικό της κλινικής μας είναι στην διάθεση των φιλοξενούμενων νεφροπαθών για κάθε ερώτηση που αφορά στην θεραπεία υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας με αιμοκάθαρση αλλά και σε ό,τι αφορά την ευρύτερη διαμονή τους στην περιοχή μας.

ΚΥΑΝΟΥΣ ΣΤΑΥΡΟΣ
Μονάδα Αιμοκάθαρσης

Με την υποβολή των στοιχείων μου, συμφωνώ να επικοινωνήσετε μαζί μου