Μεταμόσχευση Νεφρού

Είναι δύσκολο να υπολογίσουμε πόσο μπορεί να διατηρηθεί ο μεταμοσχευμένος νεφρός. Πολλοί παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν την διάρκεια. Κάποιοι νεφροί διατηρήθηκαν 25 χρόνια και περισσότερο. Κατά μέσο όρο, σχεδόν οι μισοί από τους μεταμοσχευμένους νεφρούς λειτουργούν για περισσότερο από 10 χρόνια. Αν το μόσχευμα πάψει να λειτουργεί, θα χρειαστεί η επανένταξη σε κάποια μορφή κάθαρσης.

Υπάρχουν δυο ειδών δωρητές οργάνων: Η μετά θάνατον δωρεά συμβαίνει όταν τα όργανα δίνονται σε διαθεσιμότητα για μεταμόσχευση αφού κάποιος έχει πεθάνει. Η εν ζωή δωρεά, που συμβαίνει όταν κάποιος εθελοντικά δωρίζει ένα όργανο (συνήθως νεφρό) ή τμήμα ενός οργάνου (ήπαρ ή πνεύμονας) σε ένα πρόσωπο που το έχει ανάγκη.

Ο καθένας μας φυσιολογικά έχει δύο νεφρούς, αν και μπορούμε να ζήσουμε μια υγιή ζωή με έναν. Η ζώσα δωρεά νεφρού συμβαίνει όταν κάποιος αποφασίσει από μόνος του να δωρίσει έναν από τους νεφρούς του σε κάποιον που χρειάζεται μεταμόσχευση. Αυτή η κίνηση συμπόνοιας προσφέρει σε αυτόν που βρίσκεται στην αναμονή για μεταμόσχευση μια εναλλακτική της θεραπείας υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας με αιμοκάθαρση κάθαρση.

Η δωρεά νεφρού είναι το πιο συχνό είδος δωρεάς ζωντανού οργάνου. Η ζώσα μεταμόσχευση νεφρού είναι η πιο επιτυχής από όλες τις μορφές μεταμόσχευσης.

Η ζώσα δωρεά νεφρού προέρχεται τις περισσότερες φορές από ένα μέλος της οικογένειας, όπως είναι ο γονιός, ο αδερφός ή αδερφή. Δότης επίσης μπορεί να είναι ένας σύντροφος. Συγγένεια ανάμεσα στον δότη και τον λήπτη, αν και είναι οφέλιμη, δεν είναι πάντα απαραίτητη. Αυτό οφείλεται κυρίως στην βελτιωμένη αντι-απορριπτική φαρμακευτική αγωγή.

Οποιοσδήποτε υγιής άνθρωπος μπορεί να δωρίσει έναν νεφρό. Η ηλικία που επιτρέπεται να γίνει κάποιος δότης ποικίλλει από τα 18 και συνήθως έχουν ηλικία μικρότερη από 70 έτη. Θα πρέπει να έχουν καλή υγεία γενικά, χωρίς σοβαρές ενδείξεις υψηλής αρτηριακής πίεσης, σακχαρώδη διαβήτη, καρκίνο, νεφροπάθεια, καρδιακή ανεπάρκεια.

Κάποιες εξετάσεις είναι απαραίτητες προκειμένου να προσδιοριστεί αν ο νεφρός τους είναι συμβατός με τον προτιθέμενο λήπτη.

Χρόνος για προγραμματισμό. Η δωρεά οργάνων και οι επεμβάσεις μεταμόσχευσης μπορούν να καθοριστούν όταν τόσο ο δότης όσο και ο λήπτης είναι όσο το δυνατόν καλύτερα στην υγεία τους. Αυτό γίνεται προκειμένου να βεβαιωθούμε πως η ποιότητα του νεφρού που δωρίζεται είναι η καλύτερη δυνατή.

Μικρότερη αναμονή. Ο χρόνος που ένας λήπτης περιμένει για ένα όργανο είναι μικρότερος όταν το όργανο προέρχεται από ζωντανό δότη. Επίσης, οι άλλοι λήπτες στην λίστα αναμονής που δεν έχουν ζωντανό δότη, «ανεβαίνουν» στην λίστα αναμονής μεταμόσχευσης μόλις ο λήπτης του νεφρού από τον ζωντανό δότη αφαιρεθεί από την λίστα.

Τα ποσοστά επιβίωσης του οργάνου από τον καλύτερο δότη. Ο μεταμοσχευμένος νεφρός συνήθως διαρκεί περισσότερο από έναν νεφρό από θανόντα δότη, είναι συνήθως πιο υγιής, και συχνά λειτουργεί αμέσως.

Αίσθηση ικανοποίησης. Για την δότη, είναι μια πολύ θετική ψυχολογική εμπειρία να γνωρίζει ότι έχει βοηθήσει κάποιον που βρίσκεται σε ανάγκη.

Κατ’ αρχήν, μάθετε όσα περισσότερα μπορείτε για την ζώσα δωρεά οργάνου, και μάθετε την ομάδα αίματός σας. Έπειτα, επικοινωνήστε με τον ελληνικό οργανισμό μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ) για να κανονίσετε τις εξετάσεις που θα επιβεβαιώσουν αν οι ομάδες αίματός σας είναι συμβατές. Από εκείνο το σημείο, το προσωπικό του κέντρου μεταμόσχευσης θα σας καθοδηγήσει κατά την διάρκεια της διαδικασίας εκτίμησης.

Η διαδικασία εκτίμησης έχει μεγάλη διάρκεια- ίσως και 6 μήνες. Πολλές εξετάσεις γίνονται προκειμένου να προσδιοριστεί αν ο πιθανός δότης είναι αρκετά υγιής ώστε να προσφέρει το νεφρό του κι αν θα ταιριάξει με τον πιθανό λήπτη. Αυτές οι εξετάσεις περιλαμβάνουν: συμβατότητα ομάδων αίματος, γενικές εξετάσεις υγείας, περεταίρω εξετάσεις συμβατότητας και άλλες προκειμένου να προσδιοριστεί η υγεία του νεφρού που θα δωριστεί.

Αυτές οι έρευνες και οι συναντήσεις ίσως καταναλώσουν αρκετό χρόνο. Μπορεί ακόμα να είναι απαραίτητα κάποια ταξίδια και άδεια από την εργασία καθώς ο υποψήφιος ζωντανός δότης συναντιέται με διάφορα μέλη της ομάδας υγείας όπως είναι νεφρολόγοι, χειρουργοί μεταμοσχεύσεων, συντονιστές μεταμοσχεύσεων, κ.α.

Η δωρεά νεφρού από ζωντανό δότη δεν αλλάζει την διάρκεια ζωής που αναμένεται ένας άνθρωπος να ζήσει, ούτε επηρεάζει την ικανότητά του να κάνει παιδιά. Όπως με όλα τα σοβαρά χειρουργεία, υπάρχουν κίνδυνοι επιπλοκών αλλά μπορούν συνήθως να αντιμετωπιστούν ικανοποιητικά. Οι βραχυπρόθεσμοι κίνδυνοι περιλαμβάνουν πνευμονία, λοίμωξη, άλγος και δυσφορία, αλλεργική αντίδραση στην αναισθησία, σύμπτυξη πνεύμονα ή δημιουργία αιματικών θρόμβων. Μακροπρόθεσμα, οι πιθανοί κίνδυνοι περιλαμβάνουν:

· Ελαφρά αυξημένος κίνδυνος υψηλής αρτηριακής πίεσης
· Πιθανότητα τραυματισμού του εναπομείναντος νεφρού. Μετά την δωρεά, θα πρέπει να αποφεύγονται τα αθλήματα με σωματική επαφή
· Ήπιος κίνδυνος ανάπτυξης ασθένειας στο εναπομείναντα νεφρό.

Κάποιοι άνθρωποι ίσως αντιμετωπίσουν ψυχολογικά προβλήματα, αν και οι περισσότεροι δότες είναι ικανοποιημένοι με την απόφασή τους να δωρίσουν έναν νεφρό.

Το σύστημα υγείας καλύπτει το ιατρικό κόστος της ζώσας δωρεάς. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο δότης θα πρέπει να πληρώσει οποιοδήποτε μη-ιατρικό κόστος όπως είναι τα έξοδα μεταφοράς, προσωπικά έξοδα, και όποια πρόσθετα έξοδα για τυχόν φροντίδα παιδιών. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει ο δότης να μιλήσει με τους Συντονιστές των εν ζωή δοτών στο κέντρο μεταμόσχευσης για να μάθουν περισσότερα.

Η απόφαση να γίνει κάποιος δότης νεφρού εν ζωή είναι ίσως μια από τις μεγαλύτερες αποφάσεις που μπορεί κάποιος να πάρει κατά την διάρκεια της ζωής του.

Η απόφαση θα πρέπει να είναι «σωστή» για τον υποψήφιο δότη. Ανεξάρτητα από το αν κάποιος αποφασίσει να δωρίσει έναν από τους νεφρούς του από μόνος του, ή κάποιος του το ζητήσει, είναι φυσιολογικό να έχει κάποιες ανησυχίες σχετικά με την απόφαση. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που πρέπει να λάβει υπόψιν του, στους οποίους περιλαμβάνονται οι κίνδυνοι και τα οφέλη της δωρεάς, η συναισθηματική και πρακτική επίδραση που θα έχει η δωρεά στον δότη, στην οικογένειά του, την εργασία και την κοινωνική του ζωή.

· Πόσα γνωρίζω για την δωρεά οργάνων;
· Ποια είναι τα οφέλη και οι κίνδυνοι προς εμένα προσωπικά;
· Θα μπορώ ακόμα να κάνω ασφάλεια ζωής και υγείας;
· Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις της απώλειας μισθού ή ημερομισθίων κατά την διάρκεια της απουσίας από την εργασία; Θα μου δώσει ο εργοδότης μου άδεια ασθενείας;
· Η δουλειά μου απαιτεί σωματική δραστηριότητα; Πόσο χρόνο μετά το χειρουργείο θα επανέλθω σε αυτήν;
· Ποια είναι η σχέση μου με τον λήπτη; Θα διαφέρει μετά;
· Ποιος θα αναλάβει τις καθημερινές μου υποχρεώσεις κατά την διάρκεια της εκτίμησης, του χειρουργείου και της ανάνηψης; Την φροντίδα του παιδιού; Το νοικοκυριού; Το καθάρισμα και το μαγείρεμα; Τις μετακινήσεις;

Άπαξ και ληφθεί η απόφαση να γίνει η δωρεά του νεφρού, προγραμματίζεται το χειρουργείο και εισάγονται και τα δυο μέλη στο νοσοκομείο για τις τελικές εξετάσεις πριν από το χειρουργείο. Αν υπάρχουν σε αυτό το χρονικό σημείο ανησυχίες σχετικά με την υγεία του δότη ή του λήπτη, το χειρουργείο ίσως αναβληθεί ή ακυρωθεί.

Αν ο υποψήφιος δότης αποφασίσει να μην δωρίσει, η ομάδα συντονισμού μεταμοσχεύσεων θα τον υποστηρίξει και θα σεβαστεί αυτή του την απόφαση. Θα βοηθήσουν επίσης τον άνθρωπο να επικοινωνήσει την απόφασή του στον υποψήφιο λήπτη και τα μέλη της οικογένειάς του με τέτοιο τρόπο ώστε να διατηρηθεί η αρμονία.

Το χειρουργείο μεταμόσχευσης ζωντανού νεφρού μπορεί να γίνει μέσω παραδοσιακού ανοιχτού χειρουργείου ή μέσω μιας νεότερης λαπαροσκοπικής τεχνικής που είναι διαθέσιμη σε κάποια κέντρα μεταμόσχευσης. Το χειρουργείο κατά το οποίο αφαιρείται ο νεφρός ονομάζεται νεφρεκτομή.

Αυτή η επέμβαση διαρκεί περίπου δύο με τρεις ώρες μέχρι την ολοκλήρωσή της και το άτομο θα πρέπει να παραμείνει στο νοσοκομείο για τέσσερις με έξι μέρες. Χρειάζονται κάποιες εβδομάδες για την πλήρη ανάρρωση, αν και μπορεί κατά περίσταση να επιστρέψει στην εργασία μετά από λίγες εβδομάδες αν αυτή είναι αρκετά καθιστική και δεν απαιτεί άρση βάρους ή σωματική δραστηριότητα.

Ο δότης πρέπει να ξαναδεί τον χειρουργό περίπου δυο εβδομάδες μετά το χειρουργείο, και τα άλλα μέλη του συντονισμού μεταμοσχεύσεων (όπως είναι οι νεφρολόγοι, οι νοσοκόμοι, κ.ο.κ.) περίπου έξι με εννιά εβδομάδες μετά το χειρουργείο. Θα πρέπει να γίνουν εξετάσεις αίματος και ούρων προκειμένου να βεβαιωθούμε πως ο εναπομείναντας νεφρός λειτουργεί καλά.

Όλοι οι δότες θα πρέπει ετησίως να κάνουν εξετάσεις αίματος και ούρων και να ελέγχουν την αρτηριακή τους πίεση. Αυτά τα ετήσια τσεκ-απς μπορούν να κανονίζονται μέσω του νεφρολόγου του δότη ή μέσω του κέντρου μεταμόσχευσης. Οι δότες θα πρέπει επίσης να υιοθετούν έναν υγιή τρόπο ζωής και να διατηρούν το σωστό σωματικό βάρος προκειμένου να έχουν μακροχρόνια καλή υγεία

Γενικά, οι δότες θα πρέπει να αποφεύγουν τα αθλήματα με έντονη σωματική επαφή (όπως είναι το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ) που θα μπορούσαν να προκαλέσουν βλάβη στον εναπομείναντα νεφρό. Μια εγκυμοσύνη θα πρέπει να αναβληθεί για τουλάχιστον έξι μήνες μετά την επέμβαση. Ο δότης θα πρέπει να εξακολουθήσει να κάνει ετήσιες εξετάσεις που συμπεριλαμβάνουν εξετάσεις αίματος και ούρων.

Επικοινωνήστε με το τοπικό γραφείο συντονισμού μεταμοσχεύσεων, με τον Ελληνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ), ή με τον νεφρολόγο σας.